Już dawno żadna książka nie wciągnęła mnie tak bardzo jak „Jak oni pracują 2” Agaty Napiórkowskiej. Podczas lektury co chwilę dzieliłam się z Tomkiem kolejnymi fascynującymi wywiadami i historiami twórców. Choć wywiady do tej części były przeprowadzane w latach 2018-2019, książka pozostaje niezwykle aktualna. Część pierwszą czytałam kilka lat temu i również ją polecam, ale mam wrażenie, że druga część jest bardziej uporządkowana i można z niej wyciągnąć jeszcze więcej inspiracji.

O czym jest książka?

„Jak oni pracują” to zbiór wywiadów z polskimi twórcami różnych dziedzin: muzykami, pisarzami, malarzami, autorami komiksów, piosenkarzami i wieloma innymi artystami. Niektórzy z nich łączą twórczość z pracą naukową, inni pracują nad sztuką na pełen etat. Agata Napiórkowska odwiedzała ich w domach, pracowniach i pytała, jak wygląda ich codzienna praca. Jak układają swój dzień, w jaki sposób organizują sobie czas, jak przebiega proces twórczy w różnych dziedzinach – od pisania książek, przez malowanie obrazów, aż po tworzenie muzyki.

To fascynujące spojrzenie na kulisy pracy artystów, którzy nie mają etatu, szefa ani narzuconego harmonogramu, więc sami muszą zadbać o swoją produktywność.

Trzy lekcje, które wyciągnęłam z tej książki

Ta książka zainspirowała mnie do refleksji nad twórczością i sposobem jej organizacji. Wyciągnęłam z niej trzy kluczowe wnioski, które mogą być przydatne każdemu, kto chce zarabiać na twórczości lub po prostu tworzyć dla własnej przyjemności.

1. Twórcy zawsze dywersyfikują dochody

Prawie wszyscy artyści przedstawieni w książce mają więcej niż jedno źródło dochodu. Główne źródło to oczywiście ich podstawowa działalność twórcza – piszą książki, malują obrazy, komponują muzykę. Ale oprócz tego często podejmują się zleceń, takich jak pisanie artykułów, ilustracje na zamówienie, storyboardy do reklam czy komponowanie muzyki na zamówienie. Nawet uznani pisarze, jak Wojciech Chmielarz, oprócz honorarium autorskiego zarabiają na spotkaniach autorskich.

Warto też zauważyć, że dywersyfikacja wśród twórców często wykracza poza jedną dziedzinę. Ktoś maluje i jednocześnie pisze książki, ktoś inny pracuje w muzeum i po godzinach tworzy ilustracje. To wszystko sprawia, że ich finanse są bardziej stabilne, bo jeśli jedno źródło zawodzi, mogą liczyć na inne.

2. Bycie artystą nie oznacza bogactwa

Wiele osób wyobraża sobie, że artyści to ludzie, którzy zarabiają fortuny na swojej twórczości. Ta książka obala ten mit. Większość twórców z wywiadów żyje skromnie, wynajmuje mieszkania, oszczędza na kawalerkę lub mieszka w domu, który dostali od rodziny. Rzadko kto ma swoją własną pracownię – raczej pracują w sypialniach, małych gabinetach lub wydzielonych kątach mieszkań.

Jasne, są wyjątki – niektórzy znani muzycy czy pisarze mogą pozwolić sobie na większy komfort finansowy. Ale nawet w ich przypadku zarabianie na twórczości to nie jest droga do wielkich majątków. Monika Brodka w książce wspomina, że dziś na sprzedaży płyt praktycznie się nie zarabia, a główne przychody artystów muzycznych pochodzą z koncertów.

Ta rzeczywistość bardzo kontrastuje z obrazem twórców, jaki widzimy na Instagramie, gdzie influencerzy chwalą się luksusowym życiem dzięki sprzedaży e-booków czy kursów online. Rzeczywistość twórców opisywanych w książce jest zupełnie inna – to nie są drogie samochody i egzotyczne wakacje, ale długie godziny pracy w niewielkich mieszkaniach.

3. Twórczość to ciężka praca, nie czekanie na wenę

Mit artysty, który czeka na wenę i pracuje, kiedy mu się zachce, również upada po lekturze tej książki. Twórcy opowiadają, że ich praca to codzienna harówka, często po kilkanaście godzin dziennie, często kosztem zdrowia. Rysownicy cierpią na bóle kręgosłupa, pisarze ślęczą godzinami nad klawiaturą, a malarze nad sztalugami. Nie mają luksusu wolnych weekendów – wielu z nich pracuje codziennie, bo jeśli się oderwą, trudno im wrócić do rozpoczętej pracy.

Przykładem ekstremalnej pracowitości jest Marcin Meller, który w czasie pisania książki miał cztery różne miejsca pracy i przez większość tygodnia pracował bez przerwy, zasypiając z wycieńczenia. Wielu artystów dosłownie zatraca się w pracy przed deadlinem, nie wstając od biurka przez długie godziny.

To pokazuje, że twórczość to nie „slow life” z poranną kawką na tarasie, jak często widzimy w mediach społecznościowych. To wymagająca, pełnoetatowa praca, którą trzeba wykonywać systematycznie, niezależnie od weny.

Kim są polscy twórcy?

Z książki Napiórkowskiej wyłania się interesujący obraz polskiego twórcy:

• Jest niezwykle pracowity i często pracuje bez wolnych weekendów.
• Zarabia z wielu źródeł, łącząc własną twórczość ze zleceniami.
• Traktuje swoją pracę jako coś wyjątkowego i spełnienie marzeń, choć często nie przynosi ona dużych dochodów.
• Często jest w związku z innym twórcą, co pomaga mu lepiej zrozumieć specyfikę pracy.
• Ma ustaloną rutynę i harmonogram dnia.
• Wielu z nich nie uprawia sportu i nie zwraca szczególnej uwagi na dietę.
• Potrzebują samotności i ciszy, by tworzyć, choć niektórzy wolą pracować przy muzyce lub audiobookach.
• Mają notesy, w których zapisują pomysły, bo inspiracje czerpią z codziennych sytuacji.

Podsumowanie – dlaczego warto przeczytać tę książkę?

„Jak oni pracują 2” to inspirująca książka dla każdego, kto chce zarabiać na twórczości – niezależnie od tego, czy jesteś muzykiem, pisarzem, ilustratorem czy twórcą mody. Pozwala zajrzeć za kulisy życia artystów i zobaczyć, jak naprawdę wygląda ich codzienna praca. To książka, która uczy, inspiruje i motywuje do działania, a przy tym jest niezwykle ciekawa i wciągająca.

Bardzo polecam – jeśli chcecie dowiedzieć się, jak wygląda prawdziwa codzienność twórców, znajdziecie tu wiele inspiracji i cennych lekcji.

Zobacz, gdzie kupić książkę najtaniej.