Swoją firmę założyłam już ponad 3 lata temu i wiem, że gdybym przed jej założeniem znalazła taką listę kontrolną, mogłabym lepiej się przygotować to działania. I nie popełniłabym kilku błędów. Dlatego mam nadzieję, że ta lista przyda się wszystkim, którzy właśnie planują założenie swojego biznesu.

Co trzeba zrobić przed założeniem firmy? Lista kontrolna

Listę podzieliłam na trzy części, choć poszczególne punkty mają związek z innymi, z innych części.

Część I – oferta

1. Upewnij się, że na to, czym będziesz się zajmować, jest rynek zbytu. Jeśli chcesz coś sprzedawać, to musi być nie tylko ładne, fajne, ale też przydatne, ktoś musi chcieć to kupić. Jeśli zajmujesz się usługami, muszą to być usługi, których ktoś potrzebuje.
2. Zastanów się, kto będzie twoim potencjalnym odbiorcą i czy ten odbiorca może pozwolić sobie na zakup produktu, który mu oferujesz. A może już kupuje taki produkt od kogoś innego i wcale nie chce zmiany?
3. Sprawdź, jaką masz konkurencję – w swojej branży, w swojej okolicy.
4. Dobrze przygotuj swoją ofertę – zastanów się, czym możesz się wyróżnić, dlaczego możesz być lepszy od konkurencji. Nie zawsze trzeba konkurować ceną, czasem możesz wyróżnić się np. tym, że Twoje produkty wykonane są z lepszych materiałów.
5. Przemyśl politykę cenową – może możesz ten sam produkt czy usługę oferować w różnych pakietach i różnych cenach?
6. Przy ustalaniu ceny produktu/usługi pamiętaj, że na cenę składa się nie tylko koszt zakupu/wykonania/materiałów, ale też podatek dochodowy, czasem również podatek VAT. Jeśli sprzedajesz przez internet, dolicz do tego też ewentualną prowizję dla podmiotu obsługującego internetowe płatności. Jeśli będziesz sprowadzał coś z zagranicy, w grę wchodzić będą prawdopodobnie także opłaty celne.
7. Zastanów się, jakie jest ryzyko, związane z Twoją działalnością – czy będziesz odpowiadał za czyjeś zdrowie albo życie? Czy Twój produkt może komuś zaszkodzić? Czy możesz się ubezpieczyć od strat, spowodowanych w ramach prowadzenia działalności?
8. Zastanów się, jak będziesz docierał do klientów. Opieranie biznesu na myśli „jakoś to będzie” albo „mam dobry produkt, klienci dowiedzą się o nim pocztą pantoflową” to zgubne podejście. Może się udać faktycznie tak dotrzeć, ale nie musi.
9. Wypisz sobie kilka pomysłów na reklamę, jeśli to możliwe – wstępnie oszacuj koszty reklamy.
10. Zastanów się, jaka jest bariera wejścia w Twoim pomyśle na biznes, to znaczy, czy jeśli Ci się uda, nie znajdzie się szybko ktoś, kto może łatwo skopiować Twój pomysł i zaoferować tę samą usługę czy produkt taniej, szybciej itp. Barierą wejścia mogą być np. jakieś uprawnienia lub technologie, których posiadanie jest niezbędne, by otworzyć podobny biznes. Czy jeśli bariera wejścia jest niewielka, to jest jakiś problem? Czy może zapotrzebowanie na Twoje produkty/usługi będzie tak duże, że nie musisz się martwić, jeśli wyrośnie Ci konkurencja?
11. Nie kopiuj bezmyślnie innych. To, że w USA sprawdził się jakiś pomysł na biznes, wcale nie znaczy, że i u nas się sprawdzi. Pamiętaj, by wszystkie pomysły adaptować do realiów, w jakich będzie działał Twój biznes (wiesz, że w galerach handlowych w dużych miastach są droższe, markowe sklepy, a w galeriach z tej samej sieci, ale w mniejszych miastach są tańsze marki z ubraniami czy butami? To właśnie mam na myśli, mówiąc o adaptacji).
12. Opowiedz komuś o swoim pomyśle na biznes. Najlepiej, żeby to były osoby, które potencjalnie mogą być zainteresowane Twoim produktem/usługą. Zapytaj ich, czy kupiłyby produkt/usługę, jeśli tak – za ile.
13. Porozmawiaj z kimś znajomym, kto prowadzi własny biznes, zapytaj go o problemy, wrażenia i rady.

Część II – organizacja pracy i finanse

1. Zastanów się, jak długo możesz „rozkręcać” biznes, prowadzić go zanim zacznie przynosić zyski. Czy jeśli przez 3 miesiące Twój sklep internetowy zarobi tylko na towar, będziesz mógł go nadal prowadzić? A jeśli zysków nie będzie przez pierwsze 6 miesięcy?
2. Przemyśl, czy Twój pomysł na biznes wymaga pomocy kogoś z zewnątrz – czy będziesz musiał od razu zatrudnić pracowników czy początkowo poradzisz sobie sam.
3. Przemyśl też to, czy pracownika będziesz potrzebował na stałe, czy może wystarczy outsourcing pewnych usług.
4. Ustal, jakie stałe koszty będziesz musiał ponieść, prowadząc taki biznes. Podsumuj wszystkie koszty.
5. Ustal, jakie wydatki musisz ponieść jednorazowo, by rozpocząć prowadzenie biznesu.
6. Zastanów się, czy jesteś w stanie sam sfinansować swój pomysł na biznes, czy potrzebujesz zewnętrznego finansowania.
7. Policz ile towarów/usług musiałbyś sprzedać miesięcznie, żeby zrównoważyć koszty, a ile żeby zarobić.
8. Zastanów się, ile chciałbyś zarabiać na swoim biznesie miesięcznie. Sprawdź, ile musiałbyś sprzedać towarów/usług, żeby osiągnąć taki wynik. Podziel liczbę sprzedanych towarów na 20 – mniej więcej tyle dni pracy ma każdy miesiąc. Czy dasz radę sam obsłużyć taką dzienną sprzedaż i czy uważasz, że to jest realne, by znaleźć tylu klientów?
9. Zastanów się, czy sprawami księgowymi będziesz zajmował się sam (odradzam!) czy zlecisz je księgowej/biuru rachunkowemu.
10. Jeśli chcesz skorzystać z pomocy biura, popytaj znajomych, prowadzących firmy o polecenie kogoś sprawdzonego. Dobra księgowa jest na wagę złota!
11. Jeśli firma będzie Twoim dodatkowym zajęciem, poza etatem, upewnij się, czy masz czas, by zajmować się nią i czy chcesz zrezygnować z czasu na odpoczynek. Prawdopodobnie będziesz musiał poświęcić swojej firmie sporo czasu w weekendy – przedyskutuj to z rodziną i upewnij się, że najbliżsi są na to gotowi i nie będą mieli Ci za złe, że zamiast jechać w sobotę nad jezioro, pracujesz.
12. Jeśli będziesz pracował w swojej firmie na pełen etat, zastanów się, czy jesteś gotowy, by poświęcić jej więcej czasu niż 160 godzin miesięcznie. Rzadko który przedsiębiorca (zwłaszcza na początku) pracuje we własnym biznesie mniej czasu niż na etacie. A już na pewno rzadko który przedsiębiorca, który chce odnieść sukces.
13. Zastanów się, czy Twój biznes ma charakter sezonowy, a jeśli tak, to na czym będziesz zarabiał po sezonie lub co zrobisz wtedy z biznesem (przeczytaj też: Co zrobić z sezonowym biznesem po sezonie?)

Część III – sprawy formalne

1. Dowiedz się, jaka jest aktualna wysokość wszystkich składek ZUS, jakie musi zapłacić przedsiębiorca. Zastanów się, czy będziesz mógł zarobić tyle, by te składki opłacić.
2. Sprawdź, czy możesz skorzystać z ulgowego ZUS-u przez pierwsze dwa lata działalności firmy (nie wszyscy mogą).
3. Sprawdź, czy możesz wziąć dofinansowanie (np. z Urzędu Pracy) na otworzenie własnej działalności.
4. Sprawdź, czy do prowadzenia Twojej działalności nie są wymagane jakieś uprawnienia, koncesje, pozwolenia.
5. Przemyśl, jaka forma opodatkowania będzie dla Ciebie najbardziej korzystna.
6. Sprawdź, czy możesz skorzystać ze zwolnienia z VAT-u i czy będzie Ci się to opłacać. Mnie się nie opłaca, pisałam już o tym, dlaczego jestem VAT-owcem.
7. Jeśli decydujesz się na zostanie VAT-owcem, zastanów się, czy lepiej płacić VAT co miesiąc, czy raz na kwartał.
8. Sprawdź, czy musisz mieć kasę fiskalną.
9. Pomyśl, czy potrzebujesz biura/miejsca do pracy, czy też Twój pomysł na biznes nie wymaga wynajmowania pomieszczeń już od pierwszego dnia.
10. Niezależnie od tego, gdzie faktycznie będziesz pracował, możesz zarejestrować firmę w innym miejscu. Zastanów się, jaki podasz adres przy rejestracji i jakie to będzie miało konsekwencje (te konsekwencje to np. rozliczanie się z podatku w konkretnym urzędzie, odbieranie pism w jakiejś lokalizacji itp.).
11. Jeśli musisz mieć pomieszczenie do prowadzenia biznesu (sklep, restauracja, punkt usługowy), dobrze zastanów się nad lokalizacją. W przypadku niektórych biznesów (np. restauracje) lepiej zapłacić więcej za wynajęcie lokalu w lepszym punkcie (np. w centrum miasta) niż oszczędzić i otworzyć lokal na obrzeżach, gdzie nie będzie popytu na serwowane tam dania.
12. Zastanów się, jaka forma działalności będzie dla Ciebie najbardziej korzystna. Czasem lepszym pomysłem jest jednoosobowa działalność, a czasem spółka – bo angażując wspólnika możemy nie tylko rozłożyć koszty, związane z rozpoczęciem działalności, ale też pozyskać jego know how.
13. Zastanów się, jakie PKD wybrać przy zakładaniu działalności (jeśli pracujesz w Internecie, pomoże Ci mój wpis: Jakie PKD wybrać do pracy w internecie?)
14. Przeczytaj kilka książek o prowadzeniu firmy. Zajrzyj do mojej listy 50+ książek, które warto przeczytać, gdy pracuje się na swoim.

Mam szczerą nadzieję, że moje wskazówki pomogą tym, którzy jeszcze nie są pewni, czy własna firma jest dla nich. Odpowiedzi na wszystkie te pytania warto sobie wypisać na kartce i naprawdę dobrze, uczciwie się przygotować do rozpoczęcia działalności. Założenie własnej firmy to nie jest decyzja, którą podejmuje się na szybko, na fali entuzjazmu, bo wpadł nam do głowy jakiś pomysł. Jak już się na to zdecydujemy, niesie to za sobą pewne konsekwencje – jak choćby konieczność rozliczania się z podatków i płacenia składek. Dlatego to tak ważne, by mieć pewność, że wiemy, co robimy.

Jeśli masz jakieś swoje uwagi – koniecznie dopisz w komentarzu.

A jeżeli znasz kogoś, kto właśnie zastanawia się nad założeniem firmy lub jest na początku działalności jako przedsiębiorca, podziel się z nim tą listą. Na pewno będzie Ci wdzięczny 🙂